Telefon bimbit telah menjadi peranti serba boleh dan semua orang amat memerlukannya termasuk orang kampung macam Tok Wan.
Malah, mudah untuk anda berasa seperti hidup anda kurang lengkap jika tertinggal sebentar atau tidak memegang telefon.
Jadi, bagaimana anda tahu sama ada kebergantungan anda pada telefon anda hanyalah fenomena budaya abad ke-21 atau anda mula mengalami ketagihan telefon yang mempengaruhi hidup?
Untuk mengetahui jawapannya, mari kita lihat apa yang dikatakan oleh penyelidikan semasa. Selain itu, Tok Wan akan kongsikan simptom penggunaan telefon yang berlebihan, kesan sampingan dan cara untuk memutuskan pegangan telefon anda dalam kehidupan harian anda.
Table of Contents
Adakah ketagihan telefon bimbit benar-benar berlaku?
Statista.com melaporkan bahawa 90 peratus rakyat Malaysia kini memiliki telefon pintar pada 2021 — hampir 20 juta pengguna.
Dan penggunaan telefon patologi (PSU) telah menimbulkan banyak terminologi baharu, seperti:
- nomophobia: ketakutan untuk pergi tanpa telefon anda
- textaphrenia: ketakutan bahawa anda tidak boleh menghantar atau menerima teks
- phantom vibration: perasaan bahawa telefon anda memberi notifikasi kepada anda apabila ia sebenarnya tidak
Terdapat beberapa perdebatan di kalangan profesional perubatan dan kesihatan mental tentang sama ada penggunaan telefon bimbit yang berlebihan dikategorikan sebagai ketagihan telefon atau akibat daripada isu kawalan impuls.
Ramai pakar perubatan enggan memberikan perkataan “ketagihan” kepada apa-apa selain daripada penyalahgunaan bahan kebiasaan.
Perlu diingat juga bahawa terdapat beberapa persamaan penting antara penggunaan berlebihan telefon bimbit dan ketagihan tingkah laku seperti perjudian kompulsif. Persamaannya termasuk:
- kehilangan kawalan ke atas tingkah laku
- kegigihan, atau mengalami kesukaran sebenar mengehadkan tingkah laku
- toleransi, keperluan untuk membuat benda sama lebih kerap untuk mendapatkan perasaan yang sama
- akibat negatif yang teruk berpunca daripada tingkah laku
- perasaan cepat marah dan cemas apabila tingkah laku itu tidak diamalkan
- berulang, atau mengambil tabiat sama semula selepas tempoh mengelak
Siapa yang Paling Berisiko?
Penyelidik telah bersepakat bahawa remaja lebih cenderung untuk menunjukkan gejala seperti ketagihan telefon berbanding kumpulan umur yang lain.
Kajian menunjukkan bahawa penggunaan telefon bimbit memuncak semasa usia remaja dan beransur-ansur menurun selepas itu.
Penggunaan telefon bimbit yang berlebihan dalam kalangan remaja adalah perkara biasa sehingga 33 peratus daripada kanak-kanak berumur 13 tahun tidak pernah mematikan telefon mereka, siang atau malam. Dan semakin muda remaja memperoleh telefon, semakin besar kemungkinan mereka membina corak penggunaan yang bermasalah.
Bagi kanak-kanak perempuan, corak penggunaan mungkin berkembang kerana telefon menjadi alat interaksi sosial yang penting, manakala lelaki menunjukkan kecenderungan yang lebih besar untuk menggunakan telefon dalam situasi berisiko.
Siapa lagi yang berisiko?
Penyelidikan yang dijalankan mendedahkan bahawa beberapa ciri dan keadaan personaliti telah dikaitkan dengan penggunaan telefon bimbit yang bermasalah.
Ciri-ciri personaliti ini termasuk:
- kurang keyakinan diri
- kawalan impuls rendah
- anxiety
- kemurungan
- bersikap ekstrovert tinggi
Penyelidik menegaskan bahawa tidak jelas sama ada masalah dengan penggunaan berlebihan telefon bimbit menyebabkan keadaan ini, atau sama ada keadaan itu sendiri menjadikan orang lebih terdedah kepada penggunaan berlebihan.
Gejala Ketagihan Telefon
Jadi, bagaimana anda boleh mengetahui sama ada anda mempunyai masalah penggunaan berlebihan dengan telefon anda?
Beberapa tanda cerita termasuk yang berikut:
- Anda mencapai telefon anda apabila anda bersendirian atau bosan.
- Anda bangun beberapa kali pada waktu malam untuk memeriksa telefon anda.
- Anda berasa cemas, kecewa atau cepat marah apabila anda tidak dapat menggunakan telefon anda.
- Penggunaan telefon telah menyebabkan anda mengalami kemalangan atau kecederaan.
- Anda menghabiskan lebih banyak masa menggunakan telefon anda.
- Penggunaan telefon mengganggu prestasi kerja, kerja sekolah atau perhubungan anda.
- Ada pihak menegur anda tentang corak penggunaan telefon anda.
- Apabila anda cuba mengehadkan penggunaan telefon, anda akan mudah kecundang dengan had itu.
Kesan Sampingan Ketagihan Telefon
Salah satu ciri ketagihan adalah mengekalkan tingkah laku kompulsif, walaupun ia boleh menyebabkan akibat negatif yang teruk.
Sebagai contoh, risiko yang berkaitan dengan menghantar mesej semasa memandu. Centers for Disease Control and Prevention melaporkan bahawa menghantar mesej teks semasa memandu adalah ancaman tiga kali ganda, kerana ia menyebabkan anda mengambil:
- mata anda dari jalan raya
- tangan anda terlepas dari roda
- fikiran anda tidak memandu
Gangguan semacam itu membunuh sembilan orang setiap hari. Ia juga mencederakan ramai lagi.
Bahaya menggunakan telefon bimbit semasa memandu diketahui secara meluas, namun orang ramai tidak mengendahkan risiko itu dalam memenuhi tabiat ketagihan telefon mereka.
Akibat Lain
Penyelidikan telah menunjukkan bahawa orang yang menggunakan telefon bimbit secara berlebihan mungkin mengalami:
- kebimbangan
- kemurungan
- kekurangan tidur dan insomnia
- konflik perhubungan
- prestasi akademik atau kerja yang lemah
Senarai itu hanya sebahagian kecil daripada akibat yang menjejaskan kehidupan anda secara halus.
Satu kajian menunjukkan bahawa keupayaan anda untuk menumpukan perhatian pada tugas penting berkaitan pekerjaan “terganggu dengan ketara” oleh notifikasi telefon, walaupun anda tidak berinteraksi dengan telefon anda.
Bagaimana untuk ‘Membunuh’ Ketagihan
Jika tabiat telefon anda mengganggu kesihatan, perhubungan dan tanggungjawab anda, mungkin sudah tiba masanya untuk membuat beberapa perubahan.
Berita baiknya ialah terdapat cara yang boleh anda ambil untuk mengubah cara anda berinteraksi dengan telefon anda bagi membantu mengehadkan kesan negatif pada kehidupan anda.
Kenalpasti masalah yang berpunca dari ketagihan telefon
Penyelidik percaya bahawa orang yang menggunakan telefon bimbit secara kompulsif mungkin cuba mengelakkan isu dalam kehidupan mereka yang terasa terlalu sukar atau rumit untuk diselesaikan.
Jadi, mengetahui perkara yang benar-benar mengganggu anda boleh membantu mengurangkan keperluan anda untuk menghantar teks secara kompulsif, membeli atas talian, tweet, swipe, post dan melihat video di Tiktok atau Youtube.
Boleh cuba langkah-langkah yang Tok Wan senaraikan ini:
- ‘Uninstall’ atau buang aplikasi yang banyak memakan masa daripada telefon utama anda dan hanya akses aplikasi itu melalui peranti yang anda jarang bawa sepanjang hari.
- Tukar tetapan anda untuk menghilangkan ‘push notification’ dan notifikasi mengganggu yang lain.
- Tetapkan skrin anda kepada skala kelabu untuk mengelakkan anda terganggu pada waktu malam.
- Letakkan beberapa halangan di sekeliling penggunaan telefon anda yang melambatkan anda mencapai telefon anda. Sebagai contoh, anda boleh membuat soalan di skrin telefon, seperti “Mengapa sekarang?” dan “Untuk apa?”
- Jauhkan telefon anda daripada pandangan. Cas telefon anda di suatu tempat selain bilik tidur anda.
- Cari hobi yang sesuai dengan jiwa anda. Gantikan permainan dan aplikasi media sosial dengan aktiviti dunia nyata, seperti berhibur dengan rakan, bermain muzik atau seni atau melakukan kerja sukarela.
- Belajar menerima perubahan dengan matang. Segala perubahan memerlukan masa. Tidak mudah untuk menghilangkan ketagihan. Semuanya melalui proses dan memerlukan masa.
Bila hendak Mendapatkan Bantuan?
Ia sentiasa OK untuk mendapatkan bantuan apabila anda menghadapi sebarang isu yang memberi impak negative kepada anda, atau anda rasa anda tidak mempunyai kawalan ke atas ketagihan itu.
Jika anda perasan simptom ketagihan atau jika orang sekeliling anda menegur tentang jumlah masa yang anda luangkan pada telefon anda, mungkin idea yang baik untuk meminta bantuan.
Pertimbangkan untuk menghubungi ahli terapi atau doktor berdekatan, dapatkan bantuan rakan sebaya, atau mengikuti program detoks digital.
Kesimpulan
Penggunaan telefon bimbit dalam kehidupan tidak salah dan menjadi keperluan selari dengan faktor jarak dan kerja.
Namun corak penggunaan telefon secara kompulsif perlu dilihat kembali kerana tanpa sedar kita mengabaikan tanggungjawab sekeliling dan merosakkan hubungan.
Tok Wan harap perkongsian ini dapat membantu anda mengenal pasti sama ada anda mengalami ketagihan telefon dan cara merawatnya sebelum terlambat.
Nak lagi info kesihatan dari DuniaKesihatan.com Bersama Tok Wan dan Mak Jah? Boleh join group Telegram rasmi Dunia Kesihatan. Klik di sini. ->>> https://t.me/duniakesihatan